Ta strona używa plików Cookie. Korzystając z tej strony zgadzasz się na umieszczenie tych plików na twoim urządzeniu

Czcionka
Treść

Warsztat

Słowniczek

Słowniczek

Słownik terminów związanych z bezpieczeństwem oraz pracą straży pożarnej. Terminy zostały uporządkowane alfabetycznie, tak aby umożliwić szybkie wyszukanie porządnego terminu.

A

Akumulator  - inaczej urządzenie przeznaczone do magazynowania w sobie określonego rodzaju energii.

Akwen  - obszar wodny, na przykład staw, jezioro, morze, ocean, strumień, rzeka lub ich część.

Alarm fałszywy – wezwanie jednostek ochrony przeciwpożarowej do zdarzenia, które w rzeczywistości nie wydarzyło się.

AR - z języka angielskiego Augmented Reality (inaczej rozszerzona rzeczywistość), czyli osadzenie wygenerowanych cyfrowo elementów w obrazie zastanej rzeczywistości.

B

Bezpieczeństwo pożarowe – stan eliminujący zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi, uzyskiwany przez funkcjonowanie systemu norm prawnych i technicznych środków zabezpieczenia przeciwpożarowego oraz prowadzonych działań zapobiegających pożarom.

BLEVE – w dosłownym tłumaczeniu oznacza wybuch par wrzących cieczy (skrót od anglojęzycznego terminu Boiling Liquids Expanding Vapours Explosions). Skrót stosuje się powszechnie dla określenia wybuchu powstałego w wyniku gwałtownego wycieku łatwo zapalnej cieczy o temperaturze wyższej od jej temperatury wrzenia przy normalnym ciśnieniu atmosferycznym.

Bodziec termiczny – każdy czynnik mający odpowiednio wysoką temperaturę lub mogący wytworzyć taką temperaturę, wywołującą zapalenie materiałów palnych wybuch gazów, pyłów albo par cieczy palnych.

Borelioza - choroba, której można nabawić się po ugryzieniu kleszcza. Jej charakterystycznym objawem jest pojawienie się rumienia na skórze w miejscu ugryzienia krótko po tym zdarzeniu.

Brawura - nieroztropne zachowanie i podejmowanie ryzyka w celu popisania się.

Bruceloza - choroba zakaźna. Jej popularnymi nosicielami są między innymi psy, owce, kozy lub bydło. Do zakażenia może dojść przez kontakt z chorym zwierzęciem lub po spożyciu jakiegokolwiek produktu lub produktów pochodzących od zwierząt cierpiących na brucelozę.

C

Choroba kociego pazura - choroba bakteryjna pochodzenia odzwierzęcego. Do zakażenia dochodzi poprzez bezpośredni kontakt z zarażonym zwierzęciem. Nosicielami choroby kociego pazura są koty, a zarazić można się przez zadrapanie, pogryzienie lub polizanie przez zwierzę.

Choroba przewlekła  - choroba trwająca przez długi okres, czasem nawet przez lat, charakteryzuje się powolnym rozwojem zmian chorobowych.

Choroby odzwierzęce - choroby, którymi można zarazić się przez kontakt ze zwierzętami.

Ciecz niebezpieczna pożarowo – ciecz o temperaturze zapłonu do 55°C

Czad - inna nazwa dla tlenku węgla. Jest bezwonnym i bezbarwnym gazem niebezpiecznym dla człowieka.

Czarny lód  - inaczej nazywany gołoledzią, to cienka warstwa przezroczystego lodu (dlatego widać przez niego ziemię). Wywołuje złudzenie, że powierzchnia jest wolna od lodu, podczas gdy w rzeczywistości może być bardzo śliska i niebezpieczna.

D

Dekontaminacja – czynności wykonywane na terenie akcji ratowniczej  w celu zneutralizowania szkodliwego oddziaływania znajdujących się tam substancji niebezpiecznych dla ludzi i otoczenia.

Destynacja  - inaczej cel podróży. Najczęściej określenie to jest stosowane w przypadku podróży lotniczej.

Dezynsekcja  - działanie mające na celu usunięcie szkodliwych owadów oraz ich jaj lub larw.

Drobnoustroje  - ogólnie przyjęta nazwa określająca organizmy mikroskopijnej wielkości. Mikroorganizmami są na przykład bakterie

Dym – gaz, mieszanina gazów lub też mieszanina gazów i bardzo drobnych cząstek stałych unoszących się w powietrzu. Powstaje wskutek spalania różnych substancji.

Dymoszczelność – odporność konstrukcji budowlanych na przedostawanie się dymu do wnętrz budynków.

Dysfunkcja  - nieprawidłowe działanie.

Dyspozytor – funkcjonariusz pożarnictwa pełniący służbę na stanowisku kierowania, którego zadaniem jest przyjmowanie zgłoszeń o pożarach i innych zdarzeniach, ich analizowanie i decydowanie o wysłaniu jednostek straży pożarnej do miejsc, w których mogą wystąpić groźne zdarzenia lub już do nich doszło.

E

Efekt gaszenia – stan osiągnięty w wyniku gaszenia pożaru.

Eksploatacja - uzywanie maszyn lub urządzeń. O maksymalnie zużytym przedmiocie, czy urządzeniu mówimy wyeksploatowany.

Eksplozja – wybuchnastępujący w wyniku gwałtownego przebiegu reakcji chemicznej lub łańcuchowych reakcji jądrowych.

Elektrolity  - substancje mogące przewodzić prąd za pomocą swobodnie poruszających się jonów

Epilepsja  - inaczej nazywana padaczką; choroba objawiająca się napadami drgawek i utratą przytomności.

Eskapada  - wyprawa, często ryzykowna i lekkomyślna.

Ewakuacja – usuwanie ludności, zwierząt i dobytku z terenu zagrożonego.

G

Gaśnica - urządzenie do gaszenia pożarów zawierające środek gaśniczy.

Główny wyłącznik prądu – urządzenie przeznaczone do wyłączania w całym budynku zasilania energią elektryczną.

Górołaz  - potoczne określenie na osobę chodzącą po górach.

H

Hipotermia  - stan wychłodzenia organizmu. U człowieka następuje, gdy temperatura ciała spada poniżej 35 stopni Celsjusza. Jest konsekwencją szybkiej utraty ciepła.

HMD  - (Head-mounted Display) zakładany na głowę wyświetlacz, wykorzystywany w technologii Virtual Reality. Umożliwia on zobaczenie projekcji trójwymiarowej danego środowiska wirtualnego. Przykładem takiego urządzenia są gogle VR.

I

Immersja - w terminologii technologii wirtualnej głębokie zaangażowanie użytkownika w doświadczanie wrażeń ze świata wirtualnego.

Intensywność gaszenia – ilość środka gaśniczego podawana na jednostkę powierzchni, kubatury lub obwodu pożaru w jednostce czasu.

Intensywność podawania wody – ilość wody jako środka gaśniczego w litrach wylewanej w czasie gaszenia pożaru na metr kwadratowy wciągu sekundy.

Interaktywność  - w kontekście świata wirtualnego jest to reagowanie otoczenia użytkownika na jego działanie.

Intoksykacja - inne określenie na zatrucie.

J

Jednostka Ratowniczo-Gaśnicza Państwowej Straży Pożarnej – podstawowa jednostka organizacyjna, posiadająca siły i środki umożliwiające samodzielne organizowanie i prowadzenie akcji ratowniczych w czasie pożarów, klęsk żywiołowych i miejscowych zagrożeń.

JRG PSP – skrót nazwy Jednostka Ratowniczo-Gaśnicza Panstwowej Straży Pożarnej

K

Kalenica – górna krawędźdachu dwuspadowego łącząca połacie.

Karambol  - równoczesne zderzenie się ze sobą określonej liczby pojazdów. Z reguły o karambolu mówi się gdy w zderzeniu uczestniczy jednocześnie kilkanaście lub więcej pojazdów.

Kawitacja – powstawanie w przepływającej cieczy pęcherzyków wypełnionych gazem lub parą, powodujące niszczenie stykających się z cieczą elementów maszyn i urządzeń

Kierowanie interwencyjne – realizowane w strefie zagrożenia lub bezpośrednich działań ratowniczych, w której istnieje zagrożenie dla zdrowia i życia ludzi oraz mienia i środowiska lub prawdopodobieństwo jego wystąpienia, w celu likwidacji lub usunięcia skutków zdarzenia oraz zapewnienia bezpieczeństwa ratownikom; kierowaniu interwencyjnemu podlegają siły nieprzekraczające wielkością jednej kompanii.

Kierowanie strategiczne – realizowane w celu określenia i przyjęcia niezbędnej strategii w likwidowaniu zagrożenia oraz nadzoru nad kierowaniem taktycznym; kierowaniu strategicznemu podlegają siły wojewódzkich brygad odwodowych albo siły przekraczające wielkością jeden batalion.

Kierowanie taktyczne – realizowane na granicy strefy zagrożenia lub poza nią w celu wykonania przyjętej taktyki lub określonej strategii oraz nadzoru nad kierowaniem interwencyjnym; kierowaniu taktycznemu podlegają siły nie przekraczające wielkością jednego batalionu.

Kolidować  - być w sprzeczności z czymś.

Kolizja - zdarzenie drogowe, w którym dochodzi do zderzenia się ze sobą dwóch lub kilku pojazdów.

Kompetencja - zbiór cech i doświadczeń oraz ich zakres w danej dziedzinie u danej osoby.

Komponent - inaczej składnik; element.

Konwersja - przemiana czegoś w inną postać.

Korozja  - postępujące niszczenie różnych substancji (najczęściej różnych metali) pod wpływem reakcji chemicznej, wywołanej kontaktem z wodą lub powietrzem. Przykładem korozji jest rdzewienie przedmiotów ze stali.

Korporacja Kominiarzy Polskich - stowarzyszenie zawodowe, do którego należą mistrzowie kominiarscy.

Korytarz życia - inaczej korytarz ratunkowy; jest wolną przestrzenią na drodze umożliwiającą przejazd pojazdom uprzywilejowanym. Należy go utworzyć natychmiast po usłyszeniu sygnału takiego pojazdu.

L

Leptospiroza - choroba pochodzenia odzwierzęcego wywoływana przez krętki L.interrogans należące do rodziny Leptospira. Można się nią zarazić zarówno od zwierząt domowych, jak i dzikich. Aby doszło do zakażenia, trzeba mieć styczność z moczem, krwią lub mięsem chorego zwierzęcia bądź z zakażoną glebą lub wodą.

Likwidacja pożaru  – gaszenie pożaru w celu wyeliminowania możliwości ponownego wznowienia palenia i ostatecznego ugaszenia.

Linia gaśnicza – linia wężowa od nasady tłocznej rozdzielacza, pompy pożarniczej lub hydrantu, zakończona prądownicą lub wytwornicą.

Ł

Łuk elektryczny – zjawisko przepływu prądu elektrycznego w powietrzu lub innych mieszankach gazów, między częściami urządzeń elektrycznych będących pod napięciem. Zjawisku towarzyszy silne światło i wysoka temperatura (ponad 3000 °C). Łuk elektryczny jest zdolny do zapalenia wszystkich materiałów palnych i spowodowania pożaru. Jest to nieprzerwane wyładowanie elektryczne prądu o wysokim natężeniu przechodzące przez lukę powietrzną między przewodnikami. Zjawisku towarzyszy bardzo jasne światło oraz bardzo wysoka temperatura.

M

Manipulator - w kontekście technologii Virtual Reality urządzenie umożliwiające użytkownikowi oddziaływanie na obiekty znajdujące się w cyfrowej, trójwymiarowej przestrzeni, na przykład przenoszenie, czy przesuwanie ich.

Materiały Niebezpieczne Pożarowo – rozumie się przez to ciecze palne o temperaturze zapłonu poniżej 55°C, gazy palne, ciała stałe wytwarzające w zetknięciu z wodą lub parą wodną gazy palne, ciała stałe zapalające się samorzutnie w powietrzu, materiały wybuchowe i pirotechniczne, ciała stałe palne utleniające o temperaturze rozkładu poniżej 21°C, ciała stałe jednorodne o temperaturze samozapalenia poniżej 200°C oraz materiały mające skłonności do samozapalenia.

Mistrz kominiarski - najwyższy stopień w hierarchii zawodu kominiarskiego.

Moskitiera - zasłona w postaci siatki, najczęściej rozwieszana na oknach, której przeznaczeniem jest ochrona danego miejsca przed owadami.

N

Napad atoniczny - jeden z rodzajów napadów padaczkowych. Podczas takich ataków osoba chora traci nagle równowagę i upada.

Napad miokloniczny - jeden z rodzajów napadów padaczkowych. Polega on na niedługich, niekontrolowanych skurczach mięśni.

Napad nieświadomości - krótkotrwała utrata świadomości.

Napad toniczno-kloniczny - rodzaj napadu padaczkowego. Częste zjawiska towarzyszące atakom tego typu to mimowolny szczękościsk oraz niekontrolowanie potrzeb fizjologicznych związanych z oddawaniem moczu i stolca.

Napięcie krokowe – napięcie występujące między punktami ziemi dotykanymi przez stopy człowieka przechodzącego w miejscu naelektryzowanym, wskutek zetknięcia przewodu wysokiego napięcia z ziemią. Z reguły im większa jest odległość między punktami na naelektryzowanej powierzchni tym większe jest napięcie między nimi.

Napój izotoniczny - napój mający w założeniu uzupełnić substancje odżywcze i minerały potrzebne organizmowi do normalnego funkcjonowania. Najczęściej stosowany po wysiłku fizycznym.

Nawigacja  - prowadzenia statku, samolotu lub ppojzdu według wyznaczonej trasy. Potocznie urządzenie służące do określania aktualnego położenia pojazdu lub innego obiektu, a także wyznaczające odpowiednią drogę do wybranego celu podróży.

Neutralizacja - inaczej eliminacja lub unieszkodliwienie czyichś działań o niekorzystnym charakterze.

O

Odmrożenie - uszkodzenie tkanki spowodowane niską temperaturą.

Odzież termoaktywna - typ ubrań używanych często podczas wysiłku fizycznego. Zadaniem odzieży termoaktywnej jest utrzymanie właściwej temperatury ciała i chronienie organizmu zarówno przed wychłodzeniem, jak i przegrzaniem.

Ogarek - niedopalony papieros bądź knot świecy.

Ognisko pożaru – część terenu pożaru, gdzie spalanie jest najbardziej intensywne.

Olej(rozlewy olejowe) – surowa ropa naftowa lubprodukt jej przerobu (z wyjątkiem chemikaliów), a także odpady zawierające ropę lub jej produkty. Dla potrzeb usuwania awarii olejowych pojęciem tym określa się oleje opałowe i napędowe, z wyłączeniem benzyny, do której nie odnoszą się metody usuwania rozlewów olejowych.

Oś pożaru – linia prostopadła do frontu pożaru, przechodząca przez teren pożaru zgodnie z kierunkiem rozprzestrzeniania się pożaru.

Otwarty ogień – zjawisko spalania się ciał, dostrzegane w postaci płomieni i żaru.

Omdlenie - chwilowa utrata przytomności.

Organizmy samożywne - organizmy będące w stanie samodzielnie wytworzyć niezbędne do przeżycia związki organiczne za pomocą dwutlenku węgla, światła słonecznego i wody.

Owady błonkoskrzydłe - rząd owadów, w którym występują osy, pszczoły, trzmiele i szerszenie.

P

Paliwo  - substancja palna używana do napędzania silników i maszyn lub do palenia w piecach.

Piana chemiczna – powstajew gaśnicy pianowej w wyniku reakcji chemicznej dwóch rodzajów cieczy (alkaicznej i kwaśnej). W pianie chemicznej pęcherzyki wypełnione są dwutlenkiem węgla.

Piana gaśnicza – substancja chemicznej zmieszana z wodą przy użyciu agregatu pianotwórczego. Stosowana jest do gaszenia pożarów ciał stałych i cieczy, niereagujących z wodą.

Piana mechaniczna – powstaje przez energiczne mechaniczne zmieszanie wodnych, zwykle kilkuprocentowych, roztworów środków pianotwórczych z powietrzem lub gazem obojętnym.

Pluton – pododdział w sile od trzech do czterech zastępów lub dwóch sekcji, liczący od 15 do 21 ratowników, w tym dowódca.

Pojazd uprzywilejowany  - pojazd posiadający charakterystyczne błyskowe sygnały świetlne zabarwione na niebiesko i emitujące głośny dźwięk o zmiennej tonacji.

Polano - kawałek drewna używany jako opał do kominka lub do stworzenia ogniska.

Pożar – niekontrolowany proces palenia w miejscu do tego nieprzeznaczonym. Może być mały - jeśli w jego wyniku zostały spalone lub zniszczone: obiekty lub ich części, ruchomości, składowiska materiałów, maszyny, urządzenia, surowce, paliwa itp., o powierzchni do 70 m2 lub objętości do 350 m3; lasy, uprawy, trawy, torfowiska i nieużytki, o powierzchni nie większej niż 1 ha lub jeżeli podano do 4 prądów gaśniczych, DUŻY - gdy w jego wyniku powstały zniszczenia o powierzchni od 301 do 1 000 m2 lub objętości od 1 501 do 5 000 m3; lasy, uprawy, trawy, torfowiska i nieużytki, o powierzchni powyżej 10 ha i nie większej niż 100 ha lub jeżeli podano 13-36 prądów gaśniczych lub BARDZO DUŻY o powierzchni ponad 1001 m2 lub objętości ponad 5001 m3; lasy, uprawy, trawy, torfowiska i nieużytki, o powierzchni ponad 101 ha lub jeżeli podano ponad 37 prądów gaśniczych.

Pożar blokowy  – pożar obejmujący kilka kondygnacji jednego obiektu lub pożar zespołu obiektów.

Przeciwogień – gaszenie pożarów przestrzennych lasów upraw lub nieużytków przez kontrolowane zapalenie przed frontem pożaru pewnej ustalonej powierzchni na całej szerokości kierunku rozprzestrzeniania się pożaru i wypaleniu jej, aby w ten sposób uniemożliwić dalsze rozprzestrzenianie się pożaru.

Przeciwpożarowy wyłącznik prądu – to awaryjny wyłącznik odcinający dopływ prądu do wszystkich obwodów, z wyjątkiem tych zasilających instalacje, których funkcjonowanie jest niezbędne podczas pożaru.

Pożoga  - wielki pożar lub wydarzenie wywołujące wiele zniszczeń.

Profilaktyka - działania zapobiegające niekorzystnym zdarzeniom.

Prowiant  - przygotowany wcześniej zapas gotowego do spożycia jedzenia.

R

Raca - urządzenie pirotechniczne. Można je wykorzystywać do sygnalizacji oraz tworzenia różnorodnych efektów świetlnych.

Raki - metalowe kolce mocowane do butów. Umożliwiają górskim turystom i wspinaczom poruszanie się po lodzie i śniegu.

Reakcja egzotermiczna – reakcja chemiczna, w której powstają duże ilości energii cieplnej. Przykładem reakcji egzotermicznej jest spalanie.

Reakcja endotermiczna – reakcja chemiczna, w której energia cieplna jest pochłaniana z otoczenia.

Resuscytacja krążeniowo-oddechowa  - seria regularnie powtarzanych czynności uciskania klatki piersiowej i oddechów ratowniczych, mających na celu przywrócenie krążenia, pracy serca i oddychania.

Rezystancja - opór elektryczny.

Rozgardiasz  - nieład, błagan.

Rozgałęźnik - wtyczka, do której można podpiąć jednocześnie kilka różnych urządzeń zasilanych energią elektryczną.

Rzeczywistość rozszerzona - z języka angielskiego augmented reality (skr. AR) to osadzenie wygenerowanych cyfrowo elementów w środowisku rzeczywistym. Rzeczywistość rozszerzoną można oglądać przez specjalne przeznaczone do tego celu gogle.

Rzeczywistość wirtualna - z języka angielskiego virtual reality (skr. VR) to otaczający człowieka obraz sztucznej rzeczywistości, zastępujący prawdziwe otoczenie, stworzony przy wykorzystaniu technologii informatycznej.

S

Scenariusz  - plan rozwoju wydarzeń, na przykład opis przebiegu spektaklu teatralnego, filmu lub jakiegoś wydarzenia.

Sinice - organizmy samożywne występujące w różnorodnych warunkach. Najczęściej pojawiają się w morzu, jednak można je znaleźć również w glebie.

Słupek oddziałowy - słupek stojący na terenie zalesionym, wskazujący numer oddziału lasu, na którym znajduje się sam słup oraz numery części sąsiadujących. Pojawia się on przeważnie w południowo-zachodnim rogu wybranej części lasu.

Słupki hektometryczne - słupki stojące przy drodze, których zadaniem jest wskazywanie jej przebiegu. Są ustawione co sto metrów.

Softshell  - rodzaj tkaniny cechujący się jednocześnie odpowrnością na wiatr i dużą oddychalnością materiału, dzięki czemu umożliwia odprowadzenie nadmiaru wilgoci podczas wysiłku fizycznego.

Specjalistyczna grupa  ratownicza – pododdział ratowników posiadających specjalistyczne przeszkolenie i uprawnienia, wyposażony w sprzęt dostosowany do wykonania specjalistycznego zadania ratowniczego.

Suchylód - inaczej zamrożony dwutlenek węgla.

Symulacja  - tworzenie sztucznego obrazu określonego obiektu i jego właściwości za pomocą jego cyfrowego modelu.

Szarżować  - przesadnie działać.

Szlaban  - ruchomy, podłużny obiekt blokujący wjazd na drogę lub przejazd kolejowy.

Szok termiczny - wstrząs wywołany niespodziewaną, gwałtowną zmianą temperatury.

Sztuczne oddychanie - jedna z czynności wchodzących w zakres resuscytacji krążeniowo-oddechowej. Polega na sztucznym wtłaczaniu powietrza do płuc osoby, która nie oddycha.

Sztuczne ognie - inaczej fajerwerki; są to produkty pirotechniczne, najczęściej używane jako element widowiskowy.

Ś

Środek gaśniczy - środek znajdujący się w urządzeniu służącym do gaszenia ognia. 

T

Tablet - niewielkich rozmiarów przenośne urządzenie posiadające wyświetlacz dotykowy.

Tablica przeddrogowskazowa - jedna z odmian znaku drogowego, występująca w formie tablicy. Ich zadaniem jest informowanie do jakich miejsc kierują dane trasy wylotowe z określonego skrzyżowania lub węzła drogowego.

Taternik - osoba zajmująca się wspinaczką górską na szczyty Tatr.

Termowentylator  - urządzenie stałe lub przenośne, którego celem jest dogrzanie wybranego miejsca w domu lub mieszkaniu strumieniem ogrzanego powietrza.

Tężec  - ciężka choroba zakaźna atakująca układ nerwowy, występująca zarówno u ludzi, jak i zwierząt.

Toksokaroza - choroba pochodzenia zwierzęcego spowodowana przez larwy glisty psiej lub kociej. Do jej częstych objawów można zaliczyć między innymi ból głowy, zaburzenia wzroku oraz kaszel. Do zarażenia może dojść przez kontakt z chorym zwierzęciem, jego odchodami lub zanieczyszczonym pożywieniem.

Toksoplazmoza - choroba pochodzenia zwierzęcego. Roznoszona przez ptaki bądź inne ssaki, takie jak świnie bądź gryzonie. Zarazić można się przez styczność z kałem chorych zwierząt.

Transplantacja - zabieg polegający na przeszczepieniu zdrowej tkanki, narządów lub komórek do innego organizmu.

Trenażer - urządzenie wykorzystywane do określonych treningów.

Tura - jedna z kolejno powtarzających się czynności stanowiących część jakiegoś cyklu.

U

Uczestnik - osoba, która bierze aktywny udział w jakimś działaniu.

Uiszczać - regulować płatności lub zobowiązania finansowe.

Unifikacja - złożenie kilku elementów w jednolitą całość.

V

VR - z angielskiego Virtual Reality; w języku polskim określana jako wirtualna rzeczywistość. Cyfrowa przestrzeń sztucznie wykreowana przez komputer, dająca iluzję realnego świata.

W

Woda demineralizowana - woda, z której usunięto wszelkie związki mineralne.

Woda destylowana - inaczej woda oczyszczona; woda pozbawiona soli mineralnych oraz innych substancji zanieczyszczających, ale zawierająca niewielkie ilości związków chemicznych dostających się do wody z powietrza.

Wstęga kainowa - element umaszczenia żmii zygzakowatej; czarna zygzakowata linia na grzbiecie tego gada.

Wstrząs anafilaktyczny - ciężka reakcja alergiczna na wybraną substancję. Bez szybkiej interwencji lekarza może zakończyć się nawet śmiercią.

Wścieklizna - choroba odzwierzęca wywołana wirusem Lyssavirus. Można się nią zarazić przez bezpośredni kontakt z zakażonym zwierzęciem, przykładowo przez styczność z jego śliną lub przez ugryzienie.

Wydmy - wzniesienia o nieregularnym kształcie powstałe z piasku.

Wysokokaloryczny - zawierający dużą liczbę kalorii.

Z

Zaburzenie neurologiczne - nieprawidłowe działanie układu nerwowego.

Zaczadzenie - zatrucie się tlenkiem węgla, które powoduje niedotlenienie organizmu.

Zagrożenie pożarowe – zespół czynników mających wpływ na powstanie i rozprzestrzeniania się pożarów.

Zarzewie ognia – żarzące się węgle, żar lub inne źródło ognia zdolnedo podtrzymania spalania lub umożliwiające wywołania pożaru. Samo słowo zarzewie oznacza źródło lub początek czegoś.

Żrące substancje - niebezpieczne substancje, które przy bezpośrednim kontakcie z żywą tkanką mogą prowadzić do jej uszkodzenia.